1. Bức tranh năng lượng Việt Nam: cơ hội từ thách thức
Theo Bộ Công Thương, tổng nhu cầu năng lượng của Việt Nam dự kiến tăng 8–10% mỗi năm đến 2030. Trong khi đó, mục tiêu quốc gia về trung hòa carbon vào năm 2050 buộc các ngành phải nhanh chóng tìm giải pháp tiết kiệm điện và giảm phát thải.
Đáng chú ý, Việt Nam nằm trong top 5 quốc gia có tốc độ đô thị hóa nhanh nhất châu Á, kéo theo nhu cầu nước nóng sinh hoạt và công nghiệp tăng mạnh – đặc biệt ở khách sạn, bệnh viện, nhà máy thực phẩm và khu dân cư cao cấp.
Chính điều này đang mở ra thị trường hàng tỷ USD cho các công nghệ nhiệt sạch, trong đó heatpump được xem là giải pháp “chìa khóa vàng.”
2. Số liệu chứng minh tiềm năng
Theo khảo sát của Frost & Sullivan (2024), quy mô thị trường thiết bị bơm nhiệt khu vực Đông Nam Á dự kiến đạt 2,6 tỷ USD vào năm 2030, tăng gấp 3 lần so với 2020. Việt Nam chiếm khoảng 15% tổng dung lượng khu vực, và là một trong những nước có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất (CAGR 18%).
Hiện, khoảng 60% khách sạn 4–5 sao tại Việt Nam đã bắt đầu chuyển đổi hoặc đang trong lộ trình chuyển sang heatpump. Trong lĩnh vực công nghiệp nhẹ, các cơ sở chế biến thực phẩm, sữa, và dược phẩm cũng đang tích cực thử nghiệm công nghệ này.
“Nếu có chính sách hỗ trợ vay ưu đãi, thị trường heatpump tại Việt Nam có thể đạt tốc độ tăng trưởng trên 25% mỗi năm,”
ông Lê Đức Hạnh – chuyên gia năng lượng thuộc Viện Nghiên cứu Phát triển Bền vững chia sẻ.
3. Hàng loạt chính sách khuyến khích năng lượng sạch
Tháng 6/2024, Chính phủ đã ban hành Chiến lược quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2025–2035, trong đó khuyến khích áp dụng công nghệ bơm nhiệt trong các tòa nhà thương mại, bệnh viện và cơ sở lưu trú.
Một số địa phương như Đà Nẵng, Bình Dương, và TP.HCM đang thí điểm gói hỗ trợ 20–30% chi phí đầu tư hệ thống heatpump cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh.
4. Thách thức và hướng đi
Dù tiềm năng lớn, nhưng Việt Nam còn thiếu nhân lực kỹ thuật và quy chuẩn quốc gia cho hệ thống bơm nhiệt, dẫn đến chi phí lắp đặt còn cao. Tuy nhiên, khi các doanh nghiệp nội địa tham gia mạnh mẽ vào khâu sản xuất linh kiện, chi phí dự kiến giảm 25–30% trong 3 năm tới.
“Heatpump là cơ hội để Việt Nam vừa đạt mục tiêu Net Zero, vừa hình thành ngành công nghiệp phụ trợ mới,”
bà Trần Mỹ Duyên – chuyên gia năng lượng tái tạo (World Bank Việt Nam) nhận định.
Kết luận
Từ góc nhìn chính sách, doanh nghiệp và người dùng, Việt Nam đang ở giai đoạn “chín muồi” để bứt phá trong công nghệ bơm nhiệt.
Nếu được thúc đẩy đúng hướng, heatpump sẽ không chỉ là thiết bị tiết kiệm điện, mà còn là động lực của nền kinh tế xanh trong thập kỷ tới.